Amsterdamse banenwaaier brengt medewerkers in beweging

De Banenwaaier helpt medewerkers om stappen te zetten. ‘Wat kan ik doen? Wat ligt in m’n directe bereik? ‘Het is vaak veel makkelijker dan medewerkers denken,’ zegt Margot. ‘De Banenwaaier vertrekt van de huidige functie van de medewerker. Vanuit dit startpunt staan opties voor groei in een functie of een stap daar buiten uitgelegd. Dat is de kracht van het instrument.’

Talent ontwikkelen

De ondersteuners in de gemeente Amsterdam gebruiken de Banenwaaier al een tijdje. Kim van Hoorn, directiesecretaresse bij het Ingenieursbureau, was betrokken bij het ontwikkelen ervan. Leren en ontwikkelen is belangrijk volgens haar. ‘Ondersteuners die hier langer werken weten hartstikke veel, maar durven niet altijd hun rol te pakken.’ Kim nam het initiatief voor een training persoonlijk leiderschap, de Leergang Exelleren Support Professional, en ze moedigt collega’s aan de Banenwaaier door te nemen voor het jaarlijks functioneringsgesprek met de teamleider.

De Banenwaaier laat zien welke banen er nog meer in je functiegroep vallen. En welke kennis, ervaring en competenties je daarvoor nodig hebt. En vervolgens welke stappen je kunt zetten en hoe je dit kunt doen. De aanleiding voor de Banenwaaier voor de ondersteuners was een serie bijeenkomsten, georganiseerd door het Carrièrecentrum, vertelt Liesbeth. ‘Die waren bedoeld om teamleiders te helpen in het denken over de veranderingen in het vakgebied, zoals digitalisering. Met subsidie uit het A&O-programma Update! kwam er een opleiding persoonlijk leiderschap. Ook is een podcast gemaakt over loopbaanbewustzijn en duurzame inzetbaarheid.’ De Banenwaaier sloot daar mooi op aan als praktische handreiking.

Jaargesprek

Anne-Marie van der Sluis, teammanager project- en managementondersteuning bij Grond en Ontwikkeling, is enthousiast over het instrument. Ze stuurde de Banenwaaier naar al ‘haar’ ondersteuners en ze zet ‘m in bij de jaargesprekken. ‘Medewerkers verdienen dat hun leidinggevende oog heeft voor hun ontwikkeling, werkplezier en voor een fijne dynamiek op de werkvloer.’

In het jaargesprek helpt de Banenwaaier om wensen en verwachtingen concreet te maken. Van ‘ik wil wel, maar ik weet niet hoe’ naar ‘dit kan ik heel gericht doen’. ‘Het helpt medewerkers in het denken over wat ze willen en daarmee gericht aan de gang te gaan’, zegt Anne-Marie. ‘Ja’, vult Kim aan, ‘als je vóór het gesprek door de Banenwaaier gaat, kom je op vragen die je met je teamleider kunt bespreken.’

Overzicht van stappen

Het Carrièrecentrum maakte tot nu toe vier Banenwaaiers. Naast die voor de ondersteuners, een voor leerplichtplichtambtenaren en voor handhavers in de openbare ruimte. De laatste versie voor de handhavers, heet ‘loopbaangids’. ‘De naam Banenwaaier wekt net iets te veel de indruk dat je de banen voor het uitkiezen hebt, en zo is het ook weer niet,’ zegt Margot.

De allereerste Banenwaaier was gericht op de groep klantmanagers van de afdeling Werk, Participatie en Inkomen. ‘Veel klantbegeleiders doen al heel lang hetzelfde werk. De vraag van de afdeling was: hoe zorgen we dat de mensen in beweging komen?’, vertelt Margot. Door haar eerdere ervaring als loopbaanadviseur wist ze dat medewerkers vaak niet overzien wat ze kunnen doen om stappen te zetten. Zo kwam ze op het idee om dit heel precies en concreet op een rij te zetten. Het bleek dat de klantbegeleiders een stuk of tien opties hadden om in hun eigen schaal en niveau door te stromen. ‘Vaak hoef je maar een klein dingetje te doen, al kun je ook investeren in een opleiding om promotie te maken.’

Het uitgangspunt van elke Banenwaaier (of loopbaangids) zijn de vragen: Wat doe je nu? Wat zet je daarvoor in aan kennis, vaardigheden en competenties? Wil je verdiepen, verbreden of groeien? Wat moet je ervoor doen om daar te komen? Door de veelheid aan informatie raken medewerkers vaak het overzicht kwijt. De Banenwaaier helpt daarom stapsgewijs, concreet en overzichtelijk wat je kunt doen bij vragen over groei en ontwikkeling’. Dit vraagstuk speelt ongetwijfeld ook in andere gemeenten, wat de Banenwaaier voor andere gemeenten interessant maakt.

Aanpak maken loopbaangids

Hoe pak je het maken van een loopbaangids aan? In Amsterdam begint het met een vraag vanuit een directie, vertelt Margot. ‘Wij onderzoeken of de vraag past in een ontwikkeling van de organisatie. Zo ja, dan verkennen we de opdracht en gaan we op zoek naar wie van de afdeling kan meedoen in het maken van de loopbaangids.’ Op basis van praktijkervaring en de actuele functieboeken en competentiegidsen, worden beschrijvingen gemaakt. In de gids staan ook links naar het bestaande aanbod van opleidingen, training en ondersteuning, bijvoorbeeld door de loopbaanadviseur. Met data van HR wordt geïnventariseerd naar welke vacatures collega’s uit de functiegroep zijn doorgestroomd. Zo eindigt elke gids met voorbeelden van (andere) banen die mogelijk zijn. De gidsen zien er aantrekkelijk uit door de grafische vormgeving met professionele, dynamische foto’s van de eigen groep medewerkers.

Evenwicht bewegen en vasthouden

In de organisatie is iedereen vóór duurzame inzetbaarheid, tegelijk zien leidinggevenden goed functionerende medewerkers liever niet vertrekken. ‘Het is zoeken naar evenwicht tussen bewegen en wendbaar blijven, en anderzijds mensen vasthouden,’ zegt Margot. Voor de huidige medewerkers is leren en ontwikkelen een voorwaarde om bij te blijven. Dit geldt ook voor de organisatie; om mee te kunnen in alle veranderingen, juist in tijd van een krappe arbeidsmarkt. Daar zijn Margot, Liesbeth, Anne-Marie en Kim het over eens.

Communicatie

Margot en Liesbeth zijn als makers betrokken bij de communicatie. Hoe komt de Banenwaaier tussen de oren van de doelgroep? Dit gaat bij de ene functiegroep gemakkelijker dan de andere. Zo zitten de handhavers in één cluster. Ze zijn via hun managers eenvoudig te bereiken. Maar de ondersteuners zitten overal in de organisatie verspreid, dat kost meer moeite. Het máken van de gids is één. Het zorgen dat medewerkers en hun managers de Banenwaaier leren kennen en er gebruik van maken, is zeker zo belangrijk.