Zeist geeft ruimte aan autonomie

Carla: “Ik werk al jaren met veel autonomie en zou niet anders meer willen. Een van mijn voormalig leidinggevenden gaf zijn medewerkers veel ruimte op het gebied van autonoom werken, je sterke punten ontwikkelen.

Aniek doet dit gelukkig ook. In die tijd heb ik ontdekt wat dit voor mij doet. Het zorgde voor nog meer plezier in mijn werk, het maakte dat ik vleugels kreeg. Door autonomie komt creativiteit om de hoek, anders durven denken en doen. En het levert niet alleen veel meer plezier in het werk, door buiten de kaders te denken, kun je ook veel geld besparen.

Ik ben me er erg van bewust dat we werken met gemeenschapsgeld, je kunt dat maar één keer uitgeven. Dus willen we het zo slim mogelijk inzetten. Dat betekent niet altijd de kant en klare oplossing kiezen, maar met leveranciers en aannemers kijken hoe het ook kan én of het goedkoper kan. Zonder het belang van de inwoner uit het oog te verliezen.”

Flexibiliteit van kaders

“We werken allemaal met kaders”, geeft Aniek aan. “Bijvoorbeeld de wet, daar moet je aan voldoen. Maar we kijken ook wat er mogelijk is binnen die kaders. Wij geven daarom veel ruimte en vrijheid aan onze teamleiders, gedragswetenschappers en consulenten. En zij nemen dit ook weer mee naar de inwoners.”

Carla vult aan: “Ik zeg altijd, we kijken naar de intentie van de wet, niet naar de letter van de wet. Mijn voormalig leidinggevende zei ook altijd ‘doe wat goed is en lever maatwerk’, waarbij we handelen vanuit de drie kernwaarden: kracht, nabijheid en vertrouwen. En zo werken we nog steeds. Bij jonge mensen bijvoorbeeld, daar zet ik hulpmiddelen in waarmee ze hun leven kunnen opbouwen, of naar hun werk kunnen gaan. We bieden dan léven. Je kunt op deze manier zelfs meer beroep op de WMO voorkomen, door iemand zelfstandig te maken.”

Aniek: dat doen we echt goed met elkaar, iemand vraagt een scootmobiel, maar jullie kijken naar het grotere plaatje. Werk, dagbesteding. Daar ben ik trots op.”

Carla: “We doen dit werk echt als team en bespreken veel met elkaar. Als ik me afvraag of ik geen grens over ga, ga ik bij mijn collega’s te rade. Doen we dit juist? We leren veel van elkaar, samen hebben we al zoveel expertise opgebouwd. Het is ook goed om te zien hoe het autonoom werken groeit. Ik ben hier best een pionier in geweest en bij sommigen merkte ik in het begin weerstand. ‘We doen het al jaren zo, waarom zouden we het nu anders doen?’ Maar de manier van werken wordt nu door iedereen omarmd, collega’s en leidinggevenden.

Maatwerk

We kijken nu verder dan dingen die op de plank liggen. Zo vroeg een man met een hoge dwarslaesie een handbike aan, die kan koppelen met zijn rolstoel. Dat zijn dure hulpmiddelen, maar ik gaf aan dat hij de beste mocht uitzoeken. De man was zo blij dat ik met hem meeging. Hij koos niet eens de duurste, maar het vertrouwen dat ik hem gaf was zo belangrijk.

Waarom ik toch zo’n dure uitgave toezeg? Deze man kan nu met zijn zoon door het bos rauzen, hem naar voetbal brengen, samen geocachen. Je voorkomt zo dat je dit hele gezin moet begeleiden, wat onder de streep veel meer had gekost. En doordat hij meer bewegingsvrijheid heeft, zit deze inwoner beter in z’n vel. Het welzijn van onze inwoners is belangrijk. Deze keuze leidt dit onder de streep naar minder gezondheidsklachten en dus ook minder kosten.”

Aniek: “Dat is de kracht van ons team. We doen dingen in het belang van de inwoner, maar gooien nooit geld over de balk. We kijken met collega’s en gedragswetenschappers wat de beste keuze is voor een gezin. Kostenplaatje erbij, kunnen we het verantwoorden? We zijn ook nooit bang dat mensen gaan wijzen, wat we doen is altijd maatwerk.

Leerlingvervoer is ook zo’n voorbeeld. Er zijn helaas te weinig chauffeurs, dus moet je creatief worden. We zijn nu aan het kijken of we gezinnen geen elektrische bakfiets kunnen geven. Of mensen kunnen helpen met het behalen van hun rijbewijs. Dan kunnen ze zelf hun kind naar school brengen. Dit is ook ideaal voor kinderen die vanwege de hoeveelheid prikkels helemaal niet tot hun recht komen in een busje. We kijken naar wat wél kan.”

Carla vult lachend aan: “En daar gaat mijn hoofd alweer, dan denk ik: als het kind eruit gegroeid is, kan de bakfiets naar het volgende gezin. Normaal kopen we bakfietsen van onze leverancier. Daar zit zeven jaar onderhoud bij. Als de fiets na drie jaar teruggaat, kan de leverancier hem nog vier jaar inzetten. Maar wij hebben hem dan al betaald. Daarom kijken we nu bijvoorbeeld ook naar een scootmobiel-loop. We zouden graag scootmobielen die niet meer nodig zijn zélf opnieuw inzetten, al dan niet tijdelijk of ter overbrugging.”

Vertrouwen, kracht en nabijheid

Autonomie als deze past bij de gemeente Zeist. De organisatie werkt namelijk met de kernwaarden vertrouwen, kracht en nabijheid. Ook het team Personeel en Organisatie zet deze waarden voorop in haar beleid. De kernwaarden komen, klein en groot, terug in verhalen en handelen. Het vertrouwen uit zich zowel intern naar de medewerkers, als extern naar de inwoners. Er wordt ruimte gegeven aan teams en medewerkers, zodat zij de autonomie voelen om te doen waarvan zij - vanuit hun professie, ervaring en samenwerking met anderen - denken dat de beste bijdrage zou kunnen zijn. Chantal van Wezel, P&O adviseur: “Tijdens gesprekken met leidinggevenden besteden we aandacht aan het zijn van een organisatie waarin we van elkaar willen leren, dit legt een basis voor vertrouwen. Dit vertrouwen komt vervolgens ook weer terug in de gesprekken die een leidinggevende voert met een medewerker.”

Carla: “We zien meer werkgeluk bij collega’s door deze vrije manier van werken. Ik zie om me heen ook minder ziekteverzuim.” Aniek vult aan: “We zijn ook datagerichter aan het werken, we verwachten dat dit zich ook in geld gaat terugbetalen. Maar niet alles is uit te drukken in geld, ook voor de inwoners geldt dat welzijn en levensgeluk belangrijker zijn. Onder de streep kun je wel zeggen dat wat Carla met haar team doet, en wat we gemeentebreed doen, zich in geluk ruimschoots terugbetaalt!”

Cirkel van DI (model): Autonomie en Dialoog

Duurzame inzetbaarheid is een begrip dat veel omvat. Van abstract en divers tot klein en tastbaar. A&O fonds Gemeenten heeft dit thema gevat in een eigen model van duurzame inzetbaarheid, de Cirkel van DI (zie afbeelding). Binnen dit model gaat het in het bovenstaande verhaal (vooral) om Autonomie (organisatiekant) en ook Gezond werken (medewerkerskant) en de Dialoog om dit samen mogelijk te maken. Wil je meer weten over dit DI-model en hoe zelf met duurzame inzetbaarheid aan de slag te gaan in jouw organisatie? Neem dan een kijkje op de onderstaande pagina op onze website.

Community Duurzame inzetbaarheid