"Verbinding is het toverwoord in onze organisatie"

Per 1 januari 2023 moeten gemeenten een vitaliteitsbeleid operationeel hebben. Dat geldt dus ook voor de gemeente Delft, die dat koppelt aan het afschaffen van het op oudere werknemers gerichte generatiepact. Gerdien Goudappel werkt al 37 jaar bij de gemeente Delft en ze is publieke zaak en de lokale overheid in haar woonplaats dan ook zeer toegedaan. Tegelijkertijd verzet ze – in het kader van haar eigen vitaliteit – regelmatig haar bakens. Om zichzelf te blijven uitdagen, verandert ze iedere vijf tot zes jaar van functie. Zo is ze sinds mei 2022 Regisseur Vitaliteit.

Voor de afdeling HR van de gemeente Delft was de afschaffing van het Generatiepact aanleiding om Gerdien en een aantal HR-specialisten beleid te laten ontwikkelen voor thema’s als mobiliteit, leren en ontwikkelen en vitaliteit. Daarbij kwam ook de vraag aan de orde of deze activiteiten vallen onder het label vitaliteit of onder duurzame inzetbaarheid. “Uiteindelijk kiezen we voor dat laatste”, legt Gerdien uit. “Anders dan duurzame inzetbaarheid roept het etiket vitaliteit soms weerstand op. Werknemers vinden het lastig dat de werkgever zich met het thema vitaliteit in hun privésfeer mengt".

Van Vitaliteit naar duurzame inzetbaarheid

De benoeming van Gerdien tot Regisseur Vitaliteit is niet de eerste stap van de gemeente Delft in het streven naar een gezonde werknemerspopulatie. “Activiteiten als yoga, bootcamps en pilates werden in een jaarlijkse Vitaliteitsweek aangeboden. Deze trokken een enthousiast publiek van deelnemers, maar het waren wel altijd weer dezelfde mensen”, blikt Gerdien terug.

“Een week lang stond vitaliteit in het brandpunt van de belangstelling om vervolgens weer helemaal weg te zakken. Dat was dus niet effectief.” Daarom is deze Vitaliteitsweek afgeschaft. Voor duurzame inzetbaarheid is meer nodig dan één week met mooie activiteiten. Twee andere programma’s die eerder in Delft werden gestart lopen nog wel. Het ene richt zich op herstel na een burn-out. Het andere programma (Healthcoachprogram) bestaat ook nog. Beide programma’s zijn volgens Gerdien een groot succes.

De huidige vitaliteitsaanpak richt zich op meer samenhang in beleid en het bereiken van een bredere doelgroep, stelt Gerdien. “Het is voor mijn gevoel echt pionieren wat we hier doen. We zijn nu nog aan het onderzoeken wat wel en niet werkt in het kader van duurzame inzetbaarheid.” Ze werkt nauw samen met haar collega-regisseurs op het gebied van bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden, leren & ontwikkelen, mobiliteit en verzuim doen we vanuit de HR-brede strategie. Daarnaast brengt ze met haar collega’s in kaart welke doelgroepen extra aandacht nodig hebben: van jonge ouders tot mantelzorgers en andere aandachtsgroepen.

Via de interne communicatiekanalen deelt Gerdien wekelijk tips en tricks. Ik voel mij een ambassadeur voor gezond gedrag en besef dat ik een voorbeeldfunctie heb.”

Theoretische en praktische bagage

Voor de nodige theoretisch en praktische bagage voor haar nieuwe functie nam Gerdien deel aan de leergang vitaliteit van A&O fonds Gemeenten. “Ik begon er heel enthousiast aan, maar halverwege dacht ik: wat heb ik intussen nou voor elkaar gekregen? Niet alleen intern bij de gemeente, maar ook qua aansluiting bij de groep die de leergang volgde. Ik had het gevoel dat de andere deelnemers mijlenver op me voorliepen.”

Toen ze haar zorgen in de leerganggroep deelde, kreeg ze als tip mee: neem wat afstand, leun eens rustig achterover en kijk wat er dan gebeurt. Gerdien: “Dat vond ik eerst moeilijk, maar mede dankzij de positieve betrokkenheid van de groep en onze gemeentelijke werkgroep vitaal015 keerde mijn zelfvertrouwen weer helemaal terug. De support vanuit de leergang vitaliteit van het A&O fonds heeft daar echt aan bijgedragen. Door gas terug te nemen heb ik veel geleerd”, geeft Gerdien toe. “Ik beschouw mezelf als een zeer gedreven, harde werker en loyale werknemer. Als ik geen voortgang en resultaten zie, dan zit mij dat al snel dwars en raak ik gefrustreerd.”

Goede gesprekken cruciaal

In het streven naar duurzame inzetbaarheid speelt het gesprek een cruciale rol. In Delft noemen we dit het Performancemanagementgesprek. Om een versnelling te realiseren in het voeren van goede gesprekken, is Delft gestart met een intern trainingsprogramma. Bedoeling is dat intern opgeleide trainers hun collega’s gaan ondersteunen bij de voorbereiding van het personeelsgesprek dat zij met hun leidinggevende hebben. Doelstelling is om te komen tot zinvolle, open gesprekken over de uitoefening van de functie en welke doelen de medewerker voor zichzelf en de organisatie wil bereiken. Gerdien: “Dat is een wisselwerking tussen leidinggevende en medewerker en kan variëren van belemmeringen in het werk, externe factoren die daarop van invloed zijn en organisatiedoelen, wensen en ambities. Regie nemen over je eigen loopbaan, noemen we dat hier.”

Ze wijst op het belang om consequent zorg te dragen voor (elektronische) verslaglegging. “Ik ben een groot fan van zo’n systeem, want op die manier krijgen we ook goed inzicht in talenten en loopbaanbehoeften. Daarop kunnen wij dan gericht actie ondernemen in termen van training en opleiding, interne mobiliteitsbevordering en aandacht voor gezondheid.”

Op zoek naar verbinding

Met de specifieke benadering van doelgroepen is er nog een hoop werk te doen, beseft Gerdien. Intussen telt ze haar zegeningen. “De samenwerking met de zorgverzekeraar is erg constructief en het aanbod van allerhande online trainingen groot. Dat is mooi, en ik merk dat de behoefte van collega’s om met elkaar in groepjes trainingen te volgen zeer sterk is gegroeid. Men is nadrukkelijk op zoek naar verbinding.” Dat bleek volgens Gerdien ook uit een serie brainstromsessies en interviews in juni 2022. “We hebben een inventarisatie gedaan naar wensen, verlangens, ideeën en tips op het gebied van duurzame inzetbaarheid en vitaliteit. Daaruit bleek een sterke behoefte aan verbinding. Dat is volgens mij wel het toverwoord voor onze organisatie.”