Welke innovatieprojecten bij gemeenten hebben succes en waarom is dat? A&O fonds Gemeenten liet onderzoek doen onder 18 gemeentelijke innovatieprojecten. Het onderzoek laat negen factoren voor succes zien. Van een vaardige projectleider tot betrokkenheid van eindgebruikers; het onderzoek belicht alle invalshoeken om succesvol aan de slag te gaan met innovatie in jouw gemeente. Download hier het hele onderzoek.
Leren van succesvolle cases
Doel van het onderzoek is leren van succesvolle cases. De 18 cases (periode 2015-2020) zijn in samenwerking met gemeenten geselecteerd en spelen zich hoofdzakelijk af in het fysiek en sociaal domein en in mindere mate in het veiligheidsdomein en bij bedrijfsvoering. In het onderzoeksrapport vind je uitgebreide cases-beschrijvingen.
Het onderzoek heeft zich expliciet gericht op innovaties bij gemeenten die zijn geïmplementeerd. Dat betekent dat de innovaties in gebruik zijn genomen en opgeschaald naar andere afdelingen of gemeenten. In de afgelopen jaren hebben gemeenten veel geëxperimenteerd met nieuwe technologie maar veel minder van de vernieuwingen zijn ook ingevoerd. Onderzocht is daarom wat de succesfactoren waren voor innovatie en het daadwerkelijke toepassing hiervan.
Doelgroep van dit onderzoek is iedereen die met de voeten in de klei aan opgaven van gemeenten wil werken op een innovatieve manier, en met gebruik van nieuwe technologie. Dit kunnen projectleiders datagedreven werken zijn, innovatie-adviseurs, maar ook programmamanagers uit de domeinen van gemeenten, beleidsadviseurs en communicatieadviseurs.
Factoren voor succes
Factoren die tot resultaten hebben geleid zijn onder meer zeer vaardige projectleiders, het werken met multidisciplinaire innovatieteams en sterke drijfveren van betrokkenen om te vernieuwen. Er wordt geleerd van de markt en projecten worden succesvol door op een informele en cyclische wijze te leren.
Deze kernfactoren zijn uitgewerkt in negen thema’s die voor datagedreven innovatie in gemeenten relevant zijn:
- Een vaardige projectleider en een gedreven team is nodig om innovatieve datagedreven projecten in gemeentelijke organisaties tot een succesvol einde te brengen.
- Ruimte, vertrouwen en budget. Voor vernieuwing is voldoende vertrouwen en budget nodig om aan de slag te gaan.
- Antwoord op vragen uit domeinen. Verzamel de vragen en problemen die medewerkers hebben uit alle domeinen en zorg dat het experiment hier antwoord op geeft.
- Kortcyclische werkwijze. De projecten die helder zijn opgedeeld in kleinere tussenstappen, hebben meer succes. Als de stap niet het gewenste resultaat oplevert, dan is het makkelijk om de tussenstap opnieuw te doen, totdat deze goed werkt.
- Multidisciplinaire interactieve teams. Bij succesvolle projecten zijn vaak professionals uit meerdere disciplines betrokken, zoals een domein- of inhoudelijk deskundige, een programmamanager, een data scientist en een privacy officer.
- Samenwerking en leren van de markt. In de experimenteerfase is er veel geleerd van kleine leveranciers, die naast technologie ook vaak kennis inbrachten.
- Samenwerking in een netwerk of keten. Door samen te werken in een netwerk vullen alle deelnemers elkaar aan vanuit hun eigen expertise en ontstaat een aanpak over de grenzen van afdelingen, domeinen en andere organisaties heen.
- Betrokken eindgebruikers. Bij succesvolle projecten zijn gebruikers betrokken bij de ontwikkeling.
- Een lerende aanpak. In alle cases vonden er informele leeractiviteiten plaats, die zich regelmatig herhaalden.
In het onderzoek wordt elke factor verder uitgewerkt en afgesloten met ‘opties voor acties’ zodat een ieder die zich met innovatie en nieuwe technologie bezighoudt, interventies zelf kan inzetten in hun eigen gemeente.
