Het MT van de gemeente Putten is één van de drie MT’s die meedoet aan de leergang voor Vernieuwend Leiderschap. Wat vinden de deelnemers tot nu toe van de leergang en welke inzichten levert het op? “De grootste meerwaarde voor mij is toch wel dat we als organisatie meer verbinden met onze inwoners, ook of juist in heel complexe vraagstukken", zegt gemeentesecretaris Ferdinand Contant.
"Eén van de inzichten is dat onze missie -we willen ons ontwikkelen tot een waardevol maatschappelijk partner- toch nog intern gericht is. We zetten nu in op Partners in Putten: daarmee is iedereen uitgenodigd om mee te doen! Een ander inzicht is dat er eigenlijk altijd al wel mooie zaken spelen, die de moeite waard zijn om te omarmen en samen te vergroten.”
Durf een ander het beter te laten weten
Laat belanghebbenden oplossingen aandragen
Voor Hein Vinke is de grootste eye-opener tot nu toe vooral de quote van professor Geert Teisman: “Durf een ander het beter te laten weten” bij zijn lezing over het maken van attractief beleid. “Bij mijn afdeling zijn we erg goed in het maken van ontwerpen voor bijvoorbeeld wegreconstructies. Daarbij houden we rekening met de belangen die we in beeld hebben. Wij bedenken vanuit onze deskundigheid oplossingen voor problemen, zoals bijvoorbeeld het organiseren van een wegafsluiting tijdens de uitvoering. Regelmatig ontstaat er bij belanghebbenden weerstand tegen wat wij voor ze bedacht hebben.
Waar ik graag mee aan de slag wil is dat wij onze kennis beschikbaar stellen en we onze belanghebbenden oplossingen laten aandragen, die wij vervolgens voor ze uitwerken. Mijn overtuiging is dat er dan veel meer mogelijke én betere oplossingen komen en in ieder geval met veel meer draagvlak.”
Regelmatig ontstaat er bij belanghebbenden weerstand tegen wat wij voor ze bedacht hebben.
Adile Aslan, manager Samenleving, haalde uit de lezing van professor Geert Teisman de suggestie het beleid van achter naar voren vorm te geven (keten denken) en op effecten te sturen in plaats van op kille cijfers. Maar ook in plaats van klachten naar krachten te kijken, die kunnen bijdragen in het oplossen van complexe vraagstukken. Zo zijn de bijdragen van partners en inwoners zeer essentieel voor het bereiken van effect.
Gerard Maaskant zet in op het betrekken en waarderen van wat al goed is of goed gaat en om dat ook uit te spreken richting inwoners en bedrijven waarvoor wij werken. “Dat betrekken en waarderen heeft ook duidelijk een interne spits: bij veranderingen inzake de interne bedrijfsvoeringsprocessen zal mijn afdeling (Dienstverlening, red.) dit ook steeds voor ogen moeten houden.”
Zo zijn de bijdragen van partners en inwoners zeer essentieel voor het bereiken van effect.
Ontdekken van blinde vlekken en zwarte gaten
Hein Vinke: “Elke dag van de leergang heb ik verschillende inzichten en ervaringen opgedaan. Dit varieert van bevestiging dat je op onderdelen op de goede weg bent tot het ontdekken van blinde vlekken of zelfs zwarte gaten in kennis en vaardigheid. Wanneer je met complexe vraagstukken aan de slag bent is het belangrijk om het systeem waarin het vraagstuk zich ontwikkelt te leren kennen en doorgronden. Wees je bewust van jouw positie en invloed in je netwerk en zet in op onderhouden en uitbouwen van dat netwerk.”
“Voor mij is wel het belangrijkste inzicht dat complexe vraagstukken anders kunnen worden aangepakt”, vult Gerard Maaskant aan. Hij wil niet meer met panklare oplossingen komen, maar in gesprek gaan om samen verder te komen en zo veranderingen te bewerkstelligen.
Adile Aslan legt hierin de verbinding met de praktijk: “Vanuit de aangereikte inzichten probeer ik de dialoog aan te gaan met de medewerkers. Ik pas bijvoorbeeld de D4 methode toe bij de afdelingsoverleggen. De input van de medewerkers is opgenomen in het afdelingsplan. Maar ook in de dialoog met onze inwoners of partners kijk ik niet vanuit klachten maar meer vanuit wat ons verbindt. Dat is effectief.“
Voor mij is wel het belangrijkste inzicht dat complexe vraagstukken anders kunnen worden aangepakt.
Minder sturen, meer begeleiden
De drie afdelingsmanagers zien hun rol vooral in het begeleiden en faciliteren van medewerkers in plaats van sturen. Dat proberen ze te doen door anderen ruimte te geven om zelf initiatief te nemen en bij uitdagingen om zelf oplossingen te zoeken. Daarbij kunnen ze als manager wel een horizon schetsen, maar willen ze geen stip zetten.
De kracht van de groep (de afdeling, de organisatie, de omgeving) is om samen de weg richting de horizon te vinden. In de praktijk krijgt dat nu al vertaling bij veranderingen in de bedrijfsvoeringsprocessen, het omgaan met de workload in relatie tot formatie en het proces rond het meerjarenplan Samenleving, dat samen met maatschappelijk partners en inwoners wordt vormgegeven.
MT denkt bewuster na
De MT-leden zijn het erover eens dat er veel bewuster wordt nagedacht of een vraagstuk gecompliceerd of complex is. Als dat laatste aan de orde is, krijgt dat ook een andere benadering dan de lineaire aanpak, die vaak behulpzaam is bij gecompliceerde vraagstukken. Daarnaast wordt er steeds meer aangesloten bij positief gewaardeerde kenmerken die er al zijn en daarop voortgebouwd: waarderend vernieuwen.
Wat bij deze leergang ook anders is, is dat de inhoud daarvan niet exclusief voor de managers is: ook medewerkers die in deze benadering interesse hebben, kunnen deze op onderdelen volgen en meemaken. Zo spreken meer mensen in de organisatie dezelfde taal en dat maakt de spin off van de expeditie groter.
Leergang geeft concrete handvatten
Voor Adile Aslan is het perspectief van de expeditie dat zij concrete handvatten krijgt om te bewerkstelligen dat zij zaken durft los te laten en tegelijkertijd ook aan bewoners en organisaties ruimte wil bieden om veranderingen te bewerkstelligen.
Gerard Maaskant geeft aan dat de verbinding tussen gemeentelijke organisatie en samenleving voorop moet staan. Complexe vraagstukken lenen zich daarvoor bij uitstek door deze niet vooraf dicht te timmeren. Juist door mensen erbij te betrekken, samen te experimenteren en te zoeken naar richtingen op basis van wat er al goed gaat, is er veel kracht te ontwikkelen.
Hein Vinke vat het als volgt samen: “werk en denk vanuit waardering, benut de denkkracht van de menigte, koester diversiteit, laat de controle los en geef begeleiding.” Ferdinand Contant kan niet anders dan hiermee instemmen: “Dat is waar Partners in Putten voor staat!”
Werk en denk vanuit waardering, benut de denkkracht van de menigte, koester diversiteit, laat de controle los en geef begeleiding.
Waarom Vernieuwend Leiderschap?
Gemeentesecretarissen leggen uit
Gemeenten Veldhoven, Putten en Voerendaal doen mee met de leergang Vernieuwend Leiderschap ontwikkeld voor gemeentesecretarissen en hun MT. De gemeentesecretarissen Noud Bex, Ferdinand Contant en Chris Janssen vertellen waarom ze met de leergang meedoen en wat ze ervan verwachten. "De coronacrisis bood nieuwe kansen om op een andere manier met elkaar in gesprek te gaan".
