Gezond en vitaal je pensioen halen in een lichamelijk zwaar beroep; medewerkers van het Brabants Afvalteam (BAT) en het Sportbedrijf kregen de training De juiste job, nu en straks. Die zet de mensen aan het denken over kansen en mogelijkheden in hun latere loopbaan. ‘Ooit wil ik iets anders gaan doen, nu weet ik hoe ik daar naartoe kan werken,’ zegt BAT’er Wim Vromans.
Eddy Corveleijn werkte bijna veertig jaar met afval, nu werkt hij sinds een paar dagen bij Stadstoezicht als handhaver. Hij was al even niet meer zo gelukkig in z’n oude werk. Na een eerdere training zag hij de vacature bij Stadstoezicht. ‘Het was dubben, de trainer heeft me geholpen voor- en nadelen af te wegen en ik dacht ten slotte: ik doe het. De sollicitatie was niet moeilijk, het spannendste is de opleiding die ik moet doen. Vooral het praktijkdeel is een uitdaging. Je moet een rollenspel doen met acteurs en die halen je steeds uit je verhaal.’
De sollicitatie was niet moeilijk, het spannendste is de opleiding die ik moet doen.
Update!
De training van de BAT-medewerkers is één van de activiteiten die mede zijn gefinancierd vanuit Update! Een project van A&O fonds Gemeenten gericht op ontwikkelactiviteiten voor gemeentemedewerkers met (v)mbo-niveau. Het gaat daarnaast om ontwikkeladvies, begeleiding, scholing of erkenning van eerder verworven vaardigheden (EVC). Gemiddeld maken (v)mbo’ers weinig gebruik van ontwikkelactiviteiten, terwijl er in het werk vaak wel veel verandert. Hoe zetten gemeenten de middelen in? Wat levert het op? Dat willen we laten zien met een reeks verhalen, waarvan dit er één is.
Duurzame inzetbaarheid
Duurzame inzetbaarheid van medewerkers is een prioriteit in de gemeente Tilburg en zeker bij het BAT waar veel werk lichamelijk zwaar is. Guus Waltmans (teammanager BAT), Maureen Ox (beleidsadviseur P&O) en Ivo Mooren (P&O adviseur BAT) vertellen over de aanpak die ze samen hebben bedacht.
Door de stijging van de pensioenleeftijd ontstaan vaker problemen.
Het BAT zamelt afval in, beheert milieustraten en doet de gladheidsbestrijding. De organisatie heeft een eigen technische dienst. ‘Door de stijging van de pensioenleeftijd ontstaan vaker problemen. Tot 2006 konden mensen hier op hun 60ste met functioneel leeftijdsontslag (FLO) nu is het 67 en drie maanden. De ouderen zijn meestal op hun 16e al begonnen met werken. Mensen krijgen last van slijtage, een versleten rug of heup. Boven de 55 jaar ga je je afvragen hoe lang het nog goed zal gaan,’ zegt Guus. Hij is binnen de gemeentelijke organisatie altijd alert op doorstroommogelijkheden voor zijn medewerkers.
Niet te vroeg, want de jongeren houdt hij graag binnenboord. Bij het BAT is er een groep van zestig medewerkers die tegen de 50 lopen. Het is belangrijk om tijdig voor te sorteren op de mogelijkheden. ‘Je moet op tijd een plan B hebben, als je al gezondheidsproblemen hebt en je moet snel iets anders, zijn de mogelijkheden beperkt. Maar veel medewerkers hebben weinig ervaring met solliciteren en ze zijn meestal al lang niet meer in de schoolbanken geweest. De drempel om zich te oriënteren is hoog,’ zegt Ivo. Bij een eerdere training merkten ze dat het helpt als medewerkers in een groep samen praten en nadenken over hun inzetbaarheid. Zonder verplichtingen, gericht op bewustwording. En niet enkel over werk, maar ook over vitaliteit, goed in je vel zitten.
Ooit wil ik iets anders gaan doen, nu weet ik hoe ik daar naartoe kan werken.
‘Het is belangrijk om de samenhang te zien. Hoe fit ben ik? Hoe is mijn leefstijl en wat is de invloed daarvan op het werk?’ Maureen vertelt over het programma dat een doorloop had van vijf maanden. De vijftien deelnemers kregen een intakegesprek met de trainer, vervolgens vier sessies met de groep en tussendoor drie coachingsgesprekken. Elke deelnemer begon met een eigen vraagstuk waarvoor er aan het eind een actieplan lag. Maureen zette de training samen op met Henk de Koning en Bas Hattink van bureau CareerCare. ‘We hebben geprobeerd het praktisch te maken, niet te veel theorie, maar vooral doen. De kracht zit in het de tijd nemen om na te denken over je loopbaan en in een begeleider die de goede vragen stelt.’
Wat was de meerwaarde om het samen te doen met het Sportbedrijf? ‘We hebben voor een deel te maken met dezelfde uitdagingen en het verbreedt de blik van medewerkers; weten wat er nog meer wordt gedaan bij de gemeente. Het aantal banen in deze loonschalen is beperkt, maar er zijn altijd wel oplossingen,’ zegt Guus. De directe leidinggevenden van de mensen werden ook betrokken bij de cursus. Voor hen is het ook belangrijk te weten dat medewerkers bezig zijn met hun inzetbaarheid en loopbaanontwikkeling. Zij kunnen hen daarbij ondersteunen. ‘Het hoeft niet meteen een andere baan te zijn. Het kan ook zijn dat een medewerker een lichamelijke klacht heeft, en dat je met een arbeidstherapeut kijkt hoe het werk anders kan worden ingedeeld.’
‘De training stimuleert me om stappen te zetten’
Jan Peeters deed mee aan de training. Al voor de training stapte hij intern over van het bedrijfsafval naar terreinbeheer, evenementen en containerbeheer. ‘Ik ben nu content, maar ik ben bijna vijftig. Wat ga ik doen over vijf of tien jaar? De training zet je aan om daarover na te denken. Ik vind het mooi dat de gemeente dit aanbiedt. Veel collega’s houden niet van veranderen. We praten erover in de kantine, ik zeg tegen collega’s dat ze om zich heen moeten kijken, er verandert nu veel in de gemeente dat geeft ook kansen. Je moet af en toe uit je comfort-zone stappen.’ Wim Vromans deed ook mee. Hij werkt bij de inzameling van bedrijfsafval, maar dat wil hij niet altijd blijven doen. ‘Over een jaar of vijf wil ik iets anders gaan doen, wel binnen het bedrijf.
Door de training twijfel ik daar niet meer over, maar ik weet nog niet wat precies. Ik heb een halve dag meegelopen bij team Klantrelaties om een beeld te krijgen van het werk daar. Voor mezelf wil ik gaan trainen met Excel zodat ik me veiliger voel om een studie te volgen. Ik weet nog niet welke. Door de training heb ik een idee gekregen welke stappen ik kan zetten en een stimulans om het te gaan doen.’ Eddy Corveleijn, de BAT’er die overstapte naar Stadstoezicht, is blij met z’n andere baan. ‘Maar’, zegt hij, ‘het doet veel met me. Ik ben 61, het is niet gemakkelijk om uit je vertrouwde omgeving te gaan waar ik 39 jaar heb rondgelopen. Ik moet wennen aan andere collega’s en leidinggevenden. Maar ik doe mijn best, en ik heb vertrouwen in mijn eigen manier van werken. Alles bij elkaar voelt het goed.’
Spoor 2 voorkomen
Bij het BAT stond de training open voor alle medewerkers, niet alleen ouderen. ‘Ook mensen van begin dertig deden mee. Die gun ik het ook, al wil ik hen het liefste hier houden. Hoe dan ook, zij zien dat we een organisatie zijn waar je je kunt ontwikkelen, dat is een factor waardoor ze juist wel blijven,’ zegt Guus. De training bij BAT krijgt een vervolg. Bij de tweede ronde overweegt hij om medewerkers uit de oudere doelgroep gericht te benaderen. ‘We willen voorkomen dat mensen klachten krijgen. Je wilt niet dat iemand uitvalt, terugkomt, weer uitvalt. Je wilt niet dat mensen uiteindelijk gedwongen weg moeten met een Spoor 2-traject. Dat gun je niemand.’
