Toen onze twee zoons jonger waren, ontdekten mijn vriend en ik al snel hoe belangrijk maatwerk is en hoe snel je daarbij vanuit je eigen referenties denkt en redeneert. Bij onze oudste werkte een strikte aanpak prima. Bijvoorbeeld bij het slapen: dat doe je in je eigen bed. Maar bij onze jongste moesten we flexibeler zijn. Twee nachten bij ons in bed slapen bij enge dromen en dan weer naar je eigen bed. Dat werkte voor hem beter. En daarmee trouwens ook voor ons.
Hetzelfde gold voor verjaardagspartijtjes. De een wilde al snel geen feestjes meer, de ander juist wel. Het leerde mij dat maatwerk een belangrijke sleutel is tot duurzame oplossingen. En dat geldt niet alleen thuis, maar ook op het werk en binnen jouw eigen organisatie.
Dit is een blog van Eveline Vat, Programmamaker bij A&O fonds Gemeenten. Wil je reageren op dit blog? Stuur haar dan een bericht via eveline.vat@aeno.nl.
In deze serie blogs neem ik jullie iedere keer mee in de verschillende onderdelen van duurzame inzetbaarheid. Dit keer aan de beurt: Maatwerk, het unieke puzzelstuk van duurzame inzetbaarheid.
De duurzame inzetbaarheid van jou en jouw collega’s vraagt namelijk vaak om oplossingen op maat, afgestemd op wat medewerkers nodig hebben en wat hen daarbij motiveert om zo goed mogelijk inzetbaar te blijven. Oftewel, oplossingen op maat voor individuele medewerkers, passend bij hun situatie en ambities, maar ook in afstemming met de belangen van de organisatie.
Net als dat het ‘slaapbeleid’ bij ons in eerste instantie, bij onze oudste zoon, ook afgestemd was op onze behoefte aan nachtrust. Dat klinkt misschien als een complexe puzzel. Maar met de juiste aanpak en een beetje lef, kun je als HR-professional ook dit puzzelstuk van duurzame inzetbaarheid echt laten werken in jouw organisatie.
Puzzel begint bij luisteren
Iedere medewerker is uniek, met eigen wensen en uitdagingen. Toch wordt duurzame inzetbaarheid vaak benaderd met generieke maatregelen. Denk aan standaard cursuspakketten of een universeel beleid voor gezond werken. Dat kan goed werken voor een deel van de medewerkers, maar je zult zien dat een ander deel afhaakt. Daarom begint maatwerk met luisteren. Wat heeft jouw collega nodig om zijn werk goed en met plezier te kunnen en blijven doen? Stel vragen en geef ruimte voor eerlijke antwoorden. En als het over jezelf gaat. Luister ook naar jouw eigen wensen en behoeften en spreek ze uit.
Jouw referentie is niet die van een ander
Thuis zag ik, zoals gezegd, het verschil tussen onze twee zonen. Bij dat verjaardagsfeestje bijvoorbeeld. Dat wilde hij echt niet (of hij was bang dat zijn vrienden niet wilde doen wat hij graag wilde doen). Maar nee, hij wilde écht niet! Hierdoor besefte ik mij maar weer eens dat dit van mij als moeder ook iets vraagt. Omdat mijn kinderen verschillen én omdat ik soms mijzelf of de gangbare gang van zaken onbewust als uitgangspunt neem (dat van die vrienden was natuurlijk míjn angst) en vergeet te luisteren naar hun behoefte. Net als op het werk: de kunst is om per individu het juiste puzzelstukje te vinden en dat op de goede plek te leggen en je ervan bewust te zijn dat jouw referentie niet die van de ander hoeft te zijn.
Verschil durven maken
Oftewel, maatwerk in duurzame inzetbaarheid vraagt om creativiteit en flexibiliteit. Dat kan spannend zijn. Je moet soms afwijken van vastgestelde kaders of beleid. Maar juist daar ontstaat de magie. Bij maatwerkafspraken, ook wel i-deals genoemd, stemmen leidinggevende en medewerker de afspraken namelijk expliciet af op de individuele behoeften van de medewerker. Hoe mooi is dat! Hierbij is het wel belangrijk dat leidinggevenden verschil durven maken en daarin transparant zijn. Transparant naar de betreffende medewerker en haar of zijn directe collega’s. Er is geen reden om afspraken niet te delen. Het doel is namelijk gelijk (de inzetbaarheid bevorderen), al zijn de wegen daarnaartoe soms verschillend.
Overigens betekent dit niet dat de organisatie gelijk aan alle wensen tegemoet moet komen. Het organisatiebelang is er ook. En ook dit herken ik in de opvoeding van onze zoons. “We willen graag dat je samen naar huis fietst.” “Waarom? Hij mag toch ook altijd alleen naar huis!?” “Dat klopt, maar jullie veiligheid staat voor ons voorop en jij bent anders dan hij.” Verschil maken deden we hier dus ook, maar door het doel ‘veiligheid’ voorop te stellen, had dit niet het gewenste effect voor onze zoon in kwestie.
Geen one-size-fits-all
Conclusie: Duurzame inzetbaarheid is geen one-size-fits-all. Het vraagt om maatwerk, net zoals een puzzel waarbij elk stukje uniek is. Als HR-professional ben jij een belangrijke speler in het leggen van deze puzzel. Bijvoorbeeld door de leidinggevende waar nodig te helpen met een open gesprek tussen hem en de medewerker. Op die manier bouw je samen met hen aan een toekomstbestendige organisatie. Neem dat unieke puzzelstukje daarbij zeker mee. En pas de tools toe die je terugvindt op onze pagina over duurzame inzetbaarheid (zie de onderstaande link). Het helpt je verder en daarmee ook veel van jouw collega’s en de eigen organisatie. En dat is altijd een mooie stap vooruit.
Eveline Vat
Eveline Vat, Programmamaker bij A&O fonds Gemeenten, blogt over haar ervaringen met en expertise van gemeentelijke projecten. “Gemeenten hebben steeds meer extra werk te doen. Investeren in duurzame inzetbaarheid bij gemeenten is hard nodig".
A&O fonds Gemeenten helpt gemeenten bij ontwikkeling en professionalisering. Gemeenteambtenaren zijn bij uitstek de verschilmakers die voor positieve impact zorgen en daarmee de samenleving verder brengen. Het A&O fonds is er voor de verschilmakers.
Neem contact op met Eveline Vat via eveline.vat@aeno.nl.
