Het rapport Hoe gemeenten leren & ontwikkelen organiseren geeft een inzicht en een startpunt voor verdere ontwikkeling van L&O binnen gemeenten. Download deze hier. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met HAN - University of applied sciences.
Wil jouw gemeente in gesprek over het versterken van de L&O functie?
De aandacht voor leren en ontwikkelen neemt de laatste jaren toe, maar nog te veel ambtenaren zien een cursus als iets naast het werk. Dit blijkt onder andere uit ons onderzoek Hoe gemeenten leren & ontwikkelen organiseren.
Het rapport geeft een aantal aanbevelingen. De komende maanden gaan we daarover graag in gesprek met hoofden HR en betrokkenen in gemeenten. De gesprekken gebruiken we om samen met gemeenten een visie en aanpak te ontwikkelen om de L&O functie in de organisaties te versterken.
Wil jouw gemeente ook meedenken en -doen? Laat het ons weten via leren@aeno.nl
Het rapport geeft inzicht en zes aanbevelingen over hoe gemeenten L&O kunnen versterken in hun organisatie. Aan de hand van de aanbevelingen, je ziet ze hieronder, worden over het jaar verschillende bijeenkomsten georganiseerd. Meer weten over deze bijeenkomsten? Kijk dan onder het tabblad leersessies.
Wil je een gedrukt exemplaar van het rapport ontvangen?
Dat kan! (zolang de voorraad strekt). Stuur een mail naar leren@aeno.nl of neem telefonisch contact met ons op via 070-7630030
Belangrijk thema
A&O fonds Gemeenten zet zich in voor het thema Leren en Ontwikkelen, door stakeholders te verbinden, nieuwe en belangrijke ontwikkelingen te agenderen en te gidsen in gezamenlijke trajecten. A&O fonds gemeenten ziet leren en ontwikkelen als een van de belangrijkste thema's binnen de gemeentelijke sector. Wij willen gemeenten en hun medewerkers hierbij ondersteunen, omdat leren en ontwikkelen gemeenten helpt om hun opgaven te realiseren, en medewerkers om vitaal en met plezier hun werk te blijven doen.
Community Leren en Ontwikkelen
Ben je al lid van de community? Daar vind je alle laatste updates als eerste én kom in je contact met collega’s uit het werkveld.
Verkenning (2022) | Opleiden en Ontwikkelen in een krappe Arbeidsmarkt
Het werk bij gemeenten is de afgelopen jaren sterk veranderd. Taken verdwijnen, veranderen én verschijnen en de krapte op de arbeidsmarkt zet door. Met name voor mensen met veel werkervaring sluiten reguliere opleidingen vaak niet goed aan op de behoefte.
A&O heeft een verkenning gemaakt van 10 voorbeelden van eigentijdse vormen van opleiden en ontwikkelen. Deze verkenning laat zien dat er ook andere routes van leren en ontwikkelen mogelijk en succesvol zijn.
Hoe stimuleer je informeel leren en welke nieuwe manieren van leren en ontwikkelen bestaan er? In 2024 werden meerder bijeenkomsten georganiseerd in het kader van Leren en Ontwikkelen. Hieronder een inzicht in verschillende leermethodieken die er bestaan.
Why-How-What methodiek
Deze methodiek zorgt ervoor dat je visie of doel beter wordt gedragen door de organisatie. Deze aanpak werkt van buiten naar binnen toe. Vaak kijken organisaties bij het opstarten van een verandering vaak alleen van binnenuit. Why-How-What methodiek gaat er van uit dat je vanuit de doel gaat werken: Waarom willen we dit, wat is de beweging die we buiten en binnen zien en waar we op willen inspelen?
Why | Wat is informeel leren en waarom is het belangrijk?
In deze fase beantwoord je met je collega's vragen als: Wat is informeel leren en waarom is het belangrijk? Wat wordt bedoeld met informeel leren? Hoe hangt het samen met werkplek leren en leven lang leren? Via duidelijke voorbeelden en ervaringen van deelnemers worden deze begrippen verkend en verhelderd, zodat iedereen het over hetzelfde heeft.
How | Hoe komt het dat informeel leren zo moeizaam tot stand komt en hoe werkt het wel?
Informeel leren staat bij veel Academies binnen Gemeenten in jaarplannen genoemd, maar komt moeizaam tot stand op de werkvloer. Krijg duidelijk wat daarvan voor jouw organisatie de belangrijkste oorzaken zijn en wat werkt wel voor jullie organisatie?
What | Maar wat ga je als gemeente nu echt doen? De menukaart Formeel en informeel leren kan je gebruiken om de stappen te doorlopen.
5 Moments of Need®
De tweede methodiek is de 5 Moments of Need®. Deze methodiek maakt gebruik van een stappenplan om een vraagstuk uit te werken in een programma met (een combinatie van formeel en) informeel leren.
Bob Mosher, één van de grondleggers van informeel leren, legt in deze video de 5 moments of Need methodiek uit. Zo vertelt hij dat 80% van informeel leren voor de toekomst meer onderdeel moet worden van de learning journey en dat we dit als leerprofessionals meer moeten gaan ontwerpen in plaats van aan het toeval over te laten.
Hij geeft voorbeelden hoe Social Media ingezet kan worden om informeel leren meer te stimuleren, omdat ze een natuurlijk platform bieden voor werkenden om hun informatie snel op te zoeken, aan te vullen en ook likes te geven aan informatie die nuttig is.
Het 70:20:10 leermodel
Het 70:20:10 leermodel, ontwikkeld door Charles Jennings, benadrukt dat de meeste kennis wordt verworven door ervaring op de werkvloer. Hoewel de exacte verhoudingen kunnen variëren per situatie, blijven de kernprincipes van dit model consistent toepasbaar.
Hoe leren we volgens het 70:20:10 model?
70% door te werken (Werkplekleren)
Informeel leren op de werkvloer is cruciaal omdat prestatieverbeteringen voornamelijk hier plaatsvinden. Medewerkers leren wat nodig is in de praktijk, vaak onbewust, en passen dit direct toe.
20% door samenwerken en kennis delen (Sociaal leren)
Sociaal leren omvat samenwerking, coaching en feedback. Dit informele leren richt zich op het uitwisselen van kennis en ervaringen tussen collega's.
10% door formele kennisbronnen (Formeel leren)
Formeel leren gebeurt binnen een georganiseerde en gestructureerde context, zoals klassikale trainingen en e-learningmodules.
Het ideale leerscenario
Een effectief opleidingstraject combineert formeel en informeel leren. Formeel leren behandelt de noodzakelijke theorie, terwijl informeel leren ervoor zorgt dat kennis direct in de praktijk wordt gebracht en specifieke kennis voor de organisatie wordt opgedaan.
Het 70:20:10 model laat zien dat slechts 10% van het leren plaatsvindt via formele methoden, terwijl de overige 90% wordt bereikt door werkervaring en samenwerking. Dit principe is toepasbaar in veel kennisintensieve beroepen, waar de echte vaardigheden op de werkvloer worden geleerd.
Eigentijdse vormen van leren en ontwikkelen
Wij deden een verkenning naar eigentijdse vormen van leren en ontwikkelen, binnen en buiten de gemeentelijke sector. Op 23 juni 2022 deelden we in een webinar de uitkomsten én de geleerde inzichten. Speciale gast is Cor Knoester, programmamanager Omscholing bij gemeente Amsterdam. Waarom vindt de gemeente omscholing van eigen gemeenteambtenaren belangrijk? Om welke functies gaat het? Wat zijn de ervaringen met het omscholen van eigen medewerkers?
In onze serie verhalen die je inspireren over leren, interviewen we ervaringsdeskundigen bij gemeenten over hun bijzondere leertraject of nieuwe ontwikkelmethode en wat dit heeft opgeleverd.
Amstelveen ontwikkelt praktische Talent in je Loopbaan-Training
Een toenemende behoefte onder collega’s aan begeleiding en ontwikkeling en het bevorderen van de interne doorstroom; dat waren voor de gemeente Amstelveen de belangrijkste redenen om een compacte loopbaantraining op te zetten. Dankzij deze Talent in je Loopbaan-Training krijgt de organisatie nu meer inzicht in de wensen en potenties van haar medewerkers en blijven zij langer ‘binnenboord’.
Mensen als belangrijkste kapitaal in Twente
Hoe kunnen we het talent van onze medewerkers aanspreken? Met deze vraag in gedachten stortten HR-adviseurs Roos Brummelhuis en Bas Keur van GBTwente zich op de ontwikkeling van hun motivatiemodel. “Mensen zijn het belangrijkste kapitaal van GBTwente en we zien graag dat de juiste mensen op de juiste plek zitten”, zegt Hans die samen met Roos, Bas en Michelle vertelt over hoe het motivatiemodel tot stand is gekomen, hoe GBTwente het inzet en waarom het zo belangrijk is.
Samenwerking tussen de Friese gemeenten
Wanneer je al ruim tien jaar samen optrekt, is het nog maar een kleine stap naar een gezamenlijk traineeprogramma. En dus verwelkomden de Friese gemeenten Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Opsterland aan het eind van de vorige zomer (1 september 2022) samen hun eerste officiële trainees. “Het idee was al eerder ontstaan”, zegt coördinator van het traineetraject Maura Schilperoort, “maar de toenemende krapte op de arbeidsmarkt gaf ons net dat extra zetje om te starten.” We vroegen Maura en trainees van het eerste uur Anna, Ankje en Eva, naar hun ervaringen tot nu toe.
Leeuwarden zet VR in voor procesverbetering
“Via een VR-bril begeef je je meteen in een andere wereld terwijl je fysiek in je eigen, veilige omgeving blijft”, zegt Thomas Attema, trainee klimaatadaptatie bij de gemeente Leeuwarden.
We spreken met de initiatiefnemer van VR-simulatie binnen de gemeente Leeuwarden, Jasper Ronda, en Yellowbelt-trainer Astrid Kuipers. Want hoe werkt VR-simulatie nou eigenlijk en wat zijn de voordelen?
Werken met skills volgens de gemeente Hollands Kroon: ‘Een studie is niet heilig’
Wie gaat solliciteren bij de gemeente Hollands Kroon hoeft zich niet al te druk te maken om zijn cv. Ze zien liever dat je HK-proof bent dan dat je stapels diploma’s hebt.
Thea de Nooijer, Rebecca Strooper, Anouk van Klaveren en Stefan Louwerse zijn het levende bewijs: drie van hen zijn van huis uit niet opgeleid voor hun huidige functie bij de gemeente Hollands Kroon en een vierde was nergens zo ver gekomen als hier. A&O fonds Gemeenten wilde hier meer van weten en sprak hen uitvoerig over werken met skills.
Talent ontwikkelen, vacatures invullen en zwemonderwijs verbeteren
Sportbedrijf Tilburg heeft sinds een aantal jaar een eigen opleidingscentrum. Het opleidingscentrum is ontstaan als oplossing voor de krapte op de arbeidsmarkt en om het eigen personeel meer doorgroeikansen te bieden. De eerste gecertificeerde Allround zwembadmedewerkers zijn inmiddels afgezwaaid en werkzaam in de Tilburgse zwembaden. Daphne Verhoeven, Joyce van Gestel en Johan Bergman vertellen over de oprichting van het opleidingscentrum en de nieuwe carrièrekansen die het hen bracht.
Regiogemeenten in Brabant creëren eigen kweekvijver voor talent en ontwikkeling
Een baan bij de gemeente? Nee, daar hadden Danaé Slegers – Pennings en Gera van de Meerakker nooit aan gedacht. Toch begonnen ze beiden aan een leer-werktraject bij de gemeente Meierijstad, om er tien jaar later nog altijd te werken. Samen met Dorothee de Louw, adviseur dienstverlening gemeente Meierijstad en projectleider, kijken Danaé en Gera terug op hun deelname aan het leer-werktraject en wat het hen gebracht heeft.
Gemeente Rotterdam biedt medewerkers ruimte voor ontwikkeling
De gemeente Rotterdam biedt medewerkers van Toezicht, Handhaving, Parkeren & Markten sinds 2019 de mogelijkheid om hun mbo-4 diploma te halen. Handhavers Bianca Schotte en Martin Jacott namen beiden deel aan het traject en zijn sinds enige tijd de trotse bezitters van een mbo-4 diploma. A&O fonds Gemeenten vroeg hen naar hun ervaringen en wilde vooral weten: hoe belangrijk is deze opleiding voor jou?
