Leergang Tweebenig Samenwerken maakt het verschil in Apeldoorn

“Het vorige college hier in Apeldoorn wilde aan de slag met burgerparticipatie. Daaruit volgde dat we dit thema destijds centraal stelden in de Meester in je Werk Week van A&O fonds Gemeenten. In die week gaf TwynstraGudde een workshop in de leergang over ‘tweebenig samenwerken’ gekoppeld aan de Omgevingswet. Die workshop ging over wat er verandert in houding en gedrag van ambtenaren door die vorm van samenwerken. Dat vonden we echt heel gaaf en daar wilden we iets mee voor onze gemeente. Vervolgens hebben we de basis die er met hun leergang lag ‘getweaked’ naar onze wensen. Het is daarmee maatwerk geworden, ook omdat we interne trainers wilden opleiden.

Van buiten kijken wat nodig is

Astrid en ik zijn dus opgeleid om die training te geven en dat doet Astrid nu nog steeds.” Op het hoe en waarom van deze leergang gaat Astrid dieper in: “De komst van de Omgevingswet laat je als ambtenaar ook van ‘buiten’ kijken naar wat er nodig en mogelijk is, vanuit het standpunt van de aanvrager of initiatiefnemer. Je gaat dan het gesprek aan met die aanvrager om te horen wat die nu precies wil en je blijft dus niet ‘in je hok zitten’. Dat vraagt echt een andere houding en op het moment dat je dat gesprek ‘buiten’ voert en je komt op een oplossing, moet je terug naar ‘binnen’ en dan blijkt dat het niet helemaal past volgens de regels. Dat is het tweebenige en hoe je daarmee (beter) kunt leren omgaan, is waar de leergang over gaat.”

Theorie en praktijk in balans

Ietze: “De theorie van de opleiding is ontwikkeld door Martine de Jong, die op dit onderwerp promoveert. Die theorie koppelen we vervolgens aan praktisch aan de slag gaan en dat doen we in een programma van vierenhalve dag verspreid in de tijd. De deelnemers krijgen huiswerk en een werkboek dat ook een naslagwerk is.

De praktijksessies doen we op de locatie van een zorgboerderij aan de noordkant van Apeldoorn, echt een heel fijne pek daarvoor.” Astrid vult aan door te melden dat de eerste editie van de leergang zeer gericht was op de Omgevingswet maar dat de opzet nu breder wordt. “Er is zoveel meer. Zo komt Martine de Jong met nieuwe inzichten en ook worden sommige deelnemers aan de leergang trainers en ook dat geeft weer een eigen inbreng. Mooi voorbeeld hiervan is een trainer die in zijn vrije tijd Thai-Chi geeft.

Onze leergang gaat ook over spanning en ontspanning en het evenwicht vinden. Daar zit de verbinding waardoor we hem ook gevraagd hebben ons mee te nemen in de betekenis en mogelijkheden van Thai-Chi als bewegingsleer. Eigenlijk ontwikkelt de leergang zich continu.” Astrid geeft aan dat mensen die veel met ‘buiten’ te maken hebben wel eerder warm lopen voor de leergang dan de ambtenaren die vooral ‘binnen’ hun werk hebben, alhoewel er inmiddels ook juristen de leergang met enthousiasme hebben gevolgd.

Energie

Synthia de Haan is werkzaam als adviseur gebiedsgericht werken en volgde recent de leergang. “Ik werk veel met inwoners en in die positie tussen de ambtenarij en de inwoners ga je nadenken over je eigen rol. De leergang sluit daar heel erg goed op aan. Je wordt in deze leergang bewust dat alles wat je doet als ambtenaar voor de inwoners van deze gemeente is. En ook, welke keuzes je kunt maken in samenwerken en hoe je dat aanpakt.

Daarnaast dat je goed leert kijken vanuit de verschillende belangen en dat je die samen probeert te brengen. Dat is wat ik uit de leergang heb gehaald en dat geeft me echt energie. Zo zijn we binnen gebiedsmanagement bezig met verbetering van de leefbaarheid in gebieden. Daarbij werken we met vitaliteitsagenda’s waarbij we bewoners actief betrekken. Samen met hen kijken we hoe we stappen kunnen zetten in zo’n gebied. Door goed te luisteren naar inwoners en ook de input van collega’s mee te nemen proberen we tot een oplossing te komen die alle betrokken partijen past.”

Keuzes maken

Ook Tessa Katerberg, projectleider warmtetransitie, volgde de leergang en rondde die af in december 2021. “Het leverde mij een heel groot stuk bewustzijn op. Welke rol heb je en wat verwacht je precies van partners bij de projecten die je doet? En, wat verwachten inwoners? Het komt erop aan om duidelijke keuzes en een echt goede stakeholdersanalyse te maken. Wat wil je daar nu precies uit halen en wat is relevant voor de samenwerking die je wilt, is dan de vraag. Voor mij zit het heel duidelijk in halen en brengen. Zo gaat het in de wijk De Maten over samenwerken met woningcorporaties, met Liander en met de bewoners. Er was daarvoor een projectgroep gestart, maar de rolneming door de stakeholders was niet helder, vond ik. Dan is het goed om zo’n analyse te doen en daarover in gesprek te gaan. Zo krijg je een actieve samenwerking tussen disciplines en dat houdt de projectgroep voor iedereen interessant.”

Ietze ziet ook dat het gemeenschappelijk belang het uitgangspunt is: “Uiteindelijk gaat het om houding en gedrag als je als ambtenaar werkzaam bent bij de gemeente Apeldoorn en in contact komt met inwoners of met collega’s. Voor de inwoners ben je één gemeente, maar intern is het allemaal apart georganiseerd. En dan is het heel goed om van elkaar te weten wat er speelt en waar je mee bezig bent.