Het Center for People and Buildings (CfPB) heeft recentelijk (2024) onderzoek gedaan naar hybride werken binnen gemeentelijke organisaties. Deze inzichten bieden waardevolle handvatten voor het verder optimaliseren van hybride werken binnen gemeentelijke organisaties. Lees hier meer of download het hele rapport.

HW onderzoek samenvatting

De resultaten

De resultaten worden gepresenteerd vanuit de verschillende thema’s:

Werkprestaties

Het merendeel van de medewerkers is positief over de eigen werkprestaties en de teamprestaties. Over de eigen productiviteit zijn zeker vier op de vijf medewerkers tevreden. Creativiteit is voor de meeste medewerkers van belang. Medewerkers voelen zich flexibel in het indelen van hun werkdag.

Opmerkelijke verschillen: de schaalscores voor individuele werkprestaties en teamprestaties liggen iets onder de CfPB Benchmark 2024. Medewerkers van de GO’s voelen zich meer flexibel dan de bevraagden in de benchmark. Bij de SGO’s is de gerapporteerde werkflexibiliteit het hoogste.

Werkplek

Bijna alle medewerkers zijn tevreden met hun thuiswerkplek. Ze zijn vaak neutraler over aspecten op de kantoor. Over de ondersteuning van digitaal (samen)werken zijn medewerkers vaak tevreden. Een kwart is ontevreden met de ondersteuning van digitaal samenwerken en overleggen op kantoor.

Opmerkelijke verschillen: Medewerkers van de kleine gemeentes en de SGO’s werken het meeste op kantoor. Zij zijn hier ook het meest tevreden over. Bij de G4 zijn medewerkers het minst tevreden over hun kantoor. De voorzieningen op kantoor en de architectonische factoren krijgen bij alle gemeenteklassen een hogere beoordeling dan in de CfPB Benchmark 2024. Voor de thuiswerkplek zijn de verschillen tussen de benchmark en de gemeenteklassen minimaal.

Samenwerken

De meeste medewerkers zijn positief over de communicatie en coördinatie binnen het eigen team. Onderling maken medewerkers concrete afspraken over bereikbaarheid, aanwezigheid en beschikbaarheid. Dit doen zij minder vaak over de gezamenlijke contactmomenten. Medewerkers hebben het gevoel belangrijk te zijn voor het team en directe collega’s. Er is wederzijds vertrouwen tussen medewerkers onderling en tussen medewerkers en het management.

Opmerkelijke verschillen: de verschillende aspecten van het samenwerken worden door medewerkers van de GO’s niet opvallend anders beoordeeld dan door medewerkers in de benchmark. Wel geven medewerkers van de GO’s aan dat zij een iets betere expliciete coördinatie hebben binnen de teams. Op sociaal vlak zijn er geen verschillen tussen de GO’s en de benchmark. Binnen de GO’s maken medewerkers en leidinggevenden onderling significant minder vaak afspraken dan is aangegeven in de benchmark.

Leiderschap

Twee op de drie medewerkers identificeren zichzelf met de organisatie en haar waarden. Driekwart van de medewerkers geeft aan voldoende sociale ondersteuning te ervaren van de leidinggevende. Een vergelijkbare hoeveelheid leidinggevenden geeft aan gemakkelijk contact te krijgen met medewerkers. Het valt wel op dat 58% van de medewerkers zelden of nooit met de leidinggevende praat over hoe er wordt gewerkt. Medewerkers vinden het werk betekenisvol en hebben het gevoel vaardig te kunnen optreden. Wel heeft 74% het gevoel weinig impact te hebben op het team.

Opmerkelijke verschillen: voor de meeste aspecten zijn er geen verschillen tussen de GO’s en de CfPB Benchmark. Medewerkers van GO's geven wel aan minder competent te zijn en minder impact te hebben op het team dan gemiddeld in de benchmark. De verschillende gemeenteklassen laten vergelijkbare beoordelingen zien op de uitgevraagde aspecten. Wel geven leidinggevenden bij de G4 aan moeilijker contact te krijgen met medewerkers.

Gezondheid

Twee op de vijf medewerkers rapporteren soms of regelmatig fysieke klachten door de thuis- of kantoorwerkplek. Vier op de vijf medewerkers kunnen werk en privé naar voldoening scheiden. Een vergelijkbare groepsgrootte ervaart geen professionele isolatie. De meeste medewerkers voelen zich sociaal gezond en hebben het idee dat ze hun grenzen ook digitaal kunnen bewaken.

Opmerkelijke verschillen: de beoordeling van mentale en sociale gezondheid bij de GO’s is vergelijkbaar met de CfPB Benchmark . Medewerkers van de SGO’s beoordelen hun mentale en sociale gezondheid hoger dan medewerkers bij de andere gemeenteklassen en de benchmark. Zij rapporteren ook een hogere werkprivé balans. Bij de G4 is de gerapporteerde mentale gezondheid lager en de ervaren professionele isolatie hoger.

Dit zijn een paar conclusies uit het rapport Werk in Transitie Monitor van Center for People and Buildings in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven en Delft. Download het hele rapport hier.

Kijk voor meer verdieping over het onderzoek in de volgende tab van deze pagina.

Hier vind je de belangrijkste inzichten uit het onderzoek, gecombineerd met verdiepende informatie over de thema’s.

Go's = Gemeentelijke organisaties

Effecten hybride werken

Op korte termijn zijn er weinig problemen voor de individu. Op lange termijn laat het onderzoek een paar effecten zien zoals minder sociale verbinding en kennisuitwisseling.

HW onderzoek effecten

Waardering van de werkplek

Iedereen is tevreden over de thuiswerkpek. Bij de GO's worden de kantoren hoger gewaardeerd.

HW onderzoek waardering werkplek

Waar werken we?

Medewerkers van gemeentelijke organisaties werken beduidend meer op kantoor dan de benchmark. En medewerkers van kleine gemeenten werken vaker op kantoor. Reistijd speelt een belangrijke rol in thuis/kantoor keuze. De reistijd bij kleine gemeente is korter.

HW onderzoek waar werken we
HW onderzoek medewerkers op kantoor kleine organisaties

Aanwezigheid op kantoor

De aanwezigheid op kantoor is het grootst op dinsdag en donderdag. Dit zie je bij alle GO’s.

HW onderzoek Kameel van de week

Waarom werken we waar?

Concentratie en betere werk/privébalans wordt het vaakst genoemd bij thuiswerken. Op kantoor zijn we vooral voor de sociale contacten en voor de overleggen.

HW onderzoek waarom werken we thuis
HW onderzoek we komen naar kantoor voor elkaar

Wat is het effect van thuis of op kantoor werken

Als je 1 dag op kantoor vergelijkt met 5 dagen op kantoor. Dan heb/ben je bij 1 dag op kantoor:

  • Minder impact op team
  • Minder afhankelijk van team
  • Lagere mate van samenwerking
  • Meer individueel werk
  • Meer werkflexibiliteit
  • Gelijke tevredenheid over samenwerken

Met andere woorden; Thuis ben je taak-gerichter en heb je meer autonomie. Op kantoor heb je meer interactie, invloed in het team en werk je meer samen.

HW onderzoek effect locatie

Jongere en nieuwe medewerkers zijn kwetsbaar

Mensen met meer werkervaring zijn effectiever op afstand in tegenstelling tot jongeren die nog veel moeten leren van collega's. Ook zijn ze vaker minder zelfredzaam of hebben een lagere mentale gezondheid.

HW onderzoek jonge medewerkers kwetsbaar
HW onderzoek jongeren op kantoor

Om goed op afstand te werken heb je persoonlijke leiderschap met bepaalde vaardigheden nodig

De onderstaande vaardigheden voorspellen succesvol werken op afstand.

HW onderzoek persoonlijk leiderschap

Leidinggeven aan hybride teams is lastig. Wat kun je als leidinggevende doen?

Voor leidinggevende bij de G4 is de uitdaging nog groter. Zij rapporteren moeilijker contact te kunnen leggen met hun team.

HW onderzoek Leidinggeven aan teams
HW onderzoek wat doe je al leidinggevende

Het belang van afspraken maken

‘Wanneer medewerkers tevreden zijn over de gemaakte afspraken omtrent hybride werken heeft dit een belangrijk positief effect op het welzijn, de tevredenheid en verloopintentie.’

HW onderzoek belang afspraken maken

Dit zijn een paar conclusies uit het rapport Werk in Transitie Monitor van Center for People and Buildings in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven en Delft. Download het hele rapport hier.

Kijk voor meer details over het onderzoek in de volgende tab van deze pagina.

Hybride werken lijkt in veel organisaties zijn weg gevonden te hebben. Medewerkers maken in overleg met het team keuzes over de plek waar ze werken. Online of hybride overleggen is niet meer weg te denken. Maar wat is het effect van de keuzes die gemaakt worden in de huidige manier van werken? En hoe gaat het online samenwerken? Wat is het effect van de manier van werken op de mentale gezondheid? Kun je als leidinggevende genoeg sturen, motiveren en ondersteunen? Is de prestatie van het team voldoende?

Alle organisaties en medewerkers die onder de cao gemeenten of cao sgo vallen kunnen deelnemen aan dit onderzoek hybride werken.

Onderzoek in gemeentelijke sector

A&O fonds Gemeenten heeft onderzoek laten doen in de gemeentelijk sector waarmee gemeentelijke organisaties zicht krijgen op de effecten van hybride werken en meer grip krijgen op hoe ze met een andere blik naar de toekomstige inrichting van werk kunnen kijken. Ook worden verschillen tussen gemeentegrootte klasse, SGO's en de Rijksoverheid in beeld gebracht.

Werk in Transitie

Het onderzoek dat A&O fonds gemeenten heeft laten uitvoeren maakt onderdeel uit van het onafhankelijk onderzoeksprogramma “Werk in Transitie” van het Center for People and Buildings (CfPB). Het meerjarige programma is een initiatief van het kennis- en onderzoekscentrum CfPB in samenwerking met TU Delft en TU Eindhoven. Deze is in 2023 massaal uitgezet binnen de rijksoverheid in Nederland. Meer dan 17.000 respondenten hebben de enquête ingevuld.

Wat is de Werk in transitie monitor?

Het Center for People and Buildings (CfPB) heeft in 2022 samen met TUDelft en TU Eindhoven een monitor ontwikkelt met de naam “Werk in Transitie”. Deze is in 2023 massaal uitgezet binnen de rijksoverheid in Nederland. Meer dan 17.000 respondenten hebben de enquête ingevuld. Door het jaarlijks herhalen van de Monitor geeft deze inzicht in de korte- en langetermijneffecten van de ontwikkeling in hybride werken op het gebied van werkprocessen, fysieke werkomgeving (op kantoor en thuis), de keuzes die mensen op deze gebieden maken en de status quo in persoonlijk leiderschap, teamsamenwerking en fysieke, mentale en sociale gezondheidsaspecten. De Werk in Transitie Monitor levert zo gestructureerd kennis op over hoe mensen hybride werken ervaren.

In de studie worden zogeheten locatie-ge­bruikersprofielen gepresenteerd. ‘Dat zijn zes categorieën: van de toegewijde thuis­werker tot de toegewijde kantoorwerker. Wat meteen opvalt is dat de toegewijde thuiswerker gemiddeld 50 jaar oud is. De gemiddelde kantoorwerker is een stuk jonger. Ook verrassend: tachtig procent van de respondenten werkt twee dagen of zelfs nog minder op kantoor.’

Jacqueline Schlangen
Jacqueline Schlangen | Directeur bij CfPB.

Het is voor gemeenten heel interessant om zich straks te kunnen vergelijken met de Rijksoverheid. Ook gaan we regionale verschillen in kaart brengen, en verschillen tussen grote en kleine gemeentes. We hebben de mogelijkheid dit jaarlijks doen, zodat we op de lange termijn trends kunnen ontdekken.

Jacqueline Schlangen, directeur bij CfPB

Wat onderzoeken we?

Centraal staat de vraag welke keuze mensen maken voor de tijd en plek van werken en welke effecten dit heeft voor werkprestaties, samenwerken, leiderschap en gezondheid. Het onderzoek geeft antwoord op twee onderzoeksvragen:

  • Welke keuzes worden er bij de gemeentegrootteklasse en SGO’s gemaakt voor de plek van werken?
  • Hoe waarderen medewerkers werkprestaties, samenwerken, leiderschap en gezondheid?
Cf PB onderzoek

De resultaten

De resultaten worden gepresenteerd vanuit de verschillende thema’s:

  1. Medewerker en organisatie
    gepercipieerde individuele werk- en teamprestaties en beoordeelde creativiteit,
  2. Werkplek
    de tevredenheid, keuzes van medewerkers en flexibiliteit van de thuis-, kantoor- en digitale werkplek.
  3. Samenwerken
    ondersteuning, vertrouwen en onderlinge afhankelijkheden binnen en tussen teams en de wijze van samenwerking
  4. Leiderschap
    identificatie, ondersteuning, motivatie en vaardigheden
  5. Gezondheid (fysiek, mentaal en sociaal)
    fysieke klachten, werk-privé balans, mentaal welzijn en de mate van professionele isolatie

De uitkomsten worden geclassificeerd naar gemeentegrootte en SGO’s. Ook gaan we vergelijken met de Rijksoverheid.

Center for People and Buildings (CfPB)

Het Center for People and Buildings (CfPB) heeft in 2022 samen met TUDelft en TU Eindhoven een monitor ontwikkelt met de naam “Werk in Transitie”. Deze is in 2023 massaal uitgezet binnen de rijksoverheid in Nederland. Meer dan 17.000 respondenten hebben de enquête ingevuld. Door het jaarlijks herhalen van de Monitor geeft deze inzicht in de korte- en langetermijneffecten van de ontwikkeling in hybride werken op het gebied van werkprocessen, fysieke werkomgeving (op kantoor en thuis), de keuzes die mensen op deze gebieden maken en de status quo in persoonlijk leiderschap, teamsamenwerking en fysieke, mentale en sociale gezondheidsaspecten. De Werk in Transitie Monitor levert zo gestructureerd kennis op over hoe mensen hybride werken ervaren.

Misschien vind je dit ook interessant