Samen met een gezelschap van gemeentesecretarissen verdiepten A&O fonds Gemeenten zich tijdens een aantal bijeenkomsten en deze podcast in de thema's gemeenschapszin en veerkracht.
Wat vragen de grote opgaven in de samenleving van jouw gemeentelijke organisatie? Welke rol speelt wendbaarheid hierin? Hoe kun je als gemeentesecretaris de balans tussen organisatiebelang en een gezonde en veerkrachtige werkomgeving nog beter managen?
Podcast
Onder leiding van host Ruben Maas (in het midden op de foto) spraken Monique van Esterik (Gemeentesecretaris Raalte, links op de foto), Hans Démoed (Gemeentesecretaris Kaag en Braassem, rechts op de foto), Arianda Phaff-de Groot (Gemeentesecretaris Steenbergen, rechts op de foto) over deze thema's en de opbrengsten van de bijeenkomsten.
Gemeenschapszin ontstaat niet vanzelf | Terugblik bijeenkomsten
“Gemeenschapszin ontstaan niet vanzelf. Het vraagt om bewuste keuzes, om moed en om leiding die verbindt." Gemeentesecretarissen uit het hele land kwamen samen rond twee krachtige woorden die in deze turbulente tijd centraal staan: gemeenschapszin en veerkracht.
Houvast in turbulente tijden
De rol van gemeentesecretarissen is essentieel in het zorgen voor gemeenschapszin, vitaliteit en veerkracht in gemeentelijke organisaties - vooral in tijden van bezuinigingen en politieke druk. Gemeentelijke organisaties hebben het zwaar. Actuele en toekomstige opgaven stellen hoge eisen aan de wendbaarheid en vitaliteit van de organisatie en de medewerkers. De combinatie met een krappe arbeidsmarkt en bezuinigingsdruk zorgt voor spanning tussen hoge politieke en maatschappelijke eisen aan de organisatie en wat de organisatie waar kan maken. Wat biedt houvast in deze turbulente tijden, hoe richt je je organisatie in en hoe leg je de verbinding met de gemeenschap?

Omdat je samen verder komt dan alleen
Tijdens het programma – georganiseerd om de collectieve wijsheid te benutten – bespraken we drie vragen:
- Hoe maak ik gebruik van de kracht en talent van mijn medewerkers en gemeenschapszin in mijn organisatie om vertrouwen en verbinding in de samenleving te herstellen? (Hoe kan ik de relatie centraal stellen in het contact met de inwoners?)
- Hoe speur ik huftergedrag op in mijn organisatie en maak ik ruimte voor menselijkheid?
- Welk leiderschap moet ik tonen om gemeenschapszin en veerkracht te bevorderen?
Ruben Maes begeleidde deze dialoogsessies en prof.dr. Zeger van der Wal* voorzag de deelnemers van wetenschappelijke inzichten.

Lef, leiderschap en menselijkheid
Gemeentesecretarissen erkennen dat zaken vaak in henzelf liggen: diepgaande overtuigingen, handelingenverlegenheid, of de angst om fouten te maken. Toch zien zij deze reflectie juist als een kracht. Zoals één van hen zei: “Wij zijn verantwoordelijk voor het ombuigen van een betrouwbare visie naar betrokkenheid en kwaliteit van de dienstverlening.” Dit legt ook de spanning bloot tussen de systeemwereld en de leefwereld. Hoe ga je om met maatwerk zonder rechtsongelijkheid te creëren? Hoe zorg je dat je binnen je organisatie ruimte laat voor menselijkheid, en voorkom je dat huftergedrag van buitenaf intern wordt gereproduceerd? Het antwoord ligt in waarderend onderzoeken, in navolgbaar en menselijk leiderschap, en in het lef om te erkennen dat je niet alles weet.
Het programma heeft tot inspiratie, urgentie en een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid geleid. Gemeentesecretarissen spraken openhartig over hun rol, eigen gedrag en het belang van taal en verbinding. “Gemeenschapszin ontstaan niet vanzelf. Het vraagt om bewuste keuzes, om moed en om leiding die verbindt."
A&O fonds Gemeenten organiseerde het programma in samenwerking met GradusGroep. Het programma werd mede mogelijk gemaakt met MDIEU-subsidie van het ministerie van SZW.
* Prof.dr. Zeger van der Wal* bekleedt de Ien Dales Leerstoel aan de Universiteit Leiden namens het CAOP en is Universitair Hoofddocent aan de National University of Singapore. Daarnaast is hij als zelfstandig bestuurskundig adviseur werkzaam. Hij is schrijver van het essay ‘Ambtelijke helden gezocht: Hoe een nieuwe generatie publieke leiders onze overheid weer uit het slop gaat trekken’.