"Deze collega’s hebben soms veel meegemaakt. Het is zó goed dat ze hier de deur inlopen en wel een toekomst krijgen. Daar krijg ik energie van." Teamleiders in gemeente Utrecht krijgen training om medewerkers te coachen in hun ontwikkeling. De beladers van de vuilniswagens krijgen nu kansen, bijvoorbeeld om het groot rijbewijs te halen of een mbo-opleiding te doen. De persoonlijke effectiviteitstraining (PET) van de teamleiders is gefinancierd vanuit Update!; een project van A&O fonds Gemeenten voor ontwikkelactiviteiten voor gemeentemedewerkers met (v)mbo-niveau.
In deze subsidie van A&O fonds Gemeenten gaat het om ontwikkeladvies, begeleiding, scholing of EVC en erkenning van wat eerder in het werk is geleerd.
Over het algemeen maken (v)mbo’ers weinig gebruik van ontwikkelactiviteiten, terwijl er in het werk vaak wel veel verandert. Hoe zetten gemeenten de middelen in? Wat levert het op? Dat willen we laten zien met een reeks verhalen, waarvan dit er één is.
Unithoofd Bas van der Veer, transport en inzamelen, Gemeente Utrecht, ziet graag dat mensen opbloeien. In het kantoor van Stadswerken aan de oever van het Amsterdam-Rijnkanaal, vertelt Bas samen met z’n collega’s Bruce Ilmer en Dennis Mulder. De groei en ontwikkeling van medewerkers is een prioriteit in de bedrijfsvoering. Het is een welbewuste keuze om het werk aantrekkelijk te maken en te zorgen dat de mensen inzetbaar blijven, ook als ze ouder worden.
Carrière maken
Bruce Ilmer is een van de ‘jongens’ voor wie het werk achter de vuilniswagen het begin was van een carrière. In z’n jonge jaren stopte hij vlak voor de eindstreep met z’n opleiding als timmerman omdat hij een zwaar ongeval kreeg.
"Het is raar gelopen, eerst zat ik bij een heel leuk leerbedrijf, maar na het ongeluk stopte het daar. Later kwam ik bij een aannemer waar ik totaal niet op m’n plek zat. Toen ging ik vakantiewerk doen achter de vuilniswagen. Dat beviel zo goed dat ik ben blijven hangen."
Na twee jaar kon Bruce z’n groot rijbewijs halen en hij begon met een mbo-opleiding voor werken met afval. Nu zit hij als chauffeur op een kraantrechterauto voor het inzamelen van ondergrondse containers en doet hij mbo4. "De afvalwereld is enorm in beweging, het is een veelzijdige opleiding. Je leert ook van de ervaringen van collega’s van andere afvalbedrijven in het land. Ik vind het leuk en interessant."
"Vertel ’s over je volgende stap," moedigt Bas hem aan. Aarzelend – de gesprekken zijn nog bezig – vertelt Bruce dat hij waarschijnlijk aan de slag gaat als planner. Met al z’n ervaring en kennis van het afvalbedrijf is hij gekwalificeerd en manager Bas is ervan overtuigd dat hij het kan.
De afvalwereld is enorm in beweging, het is een veelzijdige opleiding. Je leert ook van de ervaringen van collega’s van andere afvalbedrijven in het land. Ik vind het leuk en interessant.
Potentie
Beladers bij Stadswerken komen meestal binnen als flexwerker. De teamleiders houden in de gaten of ze mensen met potentie zien, vertelt Bas. "We evalueren elke week. Zien ze mensen die goed aanpakken? Dat zijn de medewerkers die als pareltjes worden ontdekt bij ons." Bas z’n beleid is dat de mensen in vaste dienst werken als chauffeur/belader. Medewerkers kunnen dan het zware beladen afwisselen met rijden en rusten. Zo moet het volgens de norm van de Arbo. De flexwerkers die in dienst komen krijgen een rijopleiding en een mbo-opleiding. "Vorig jaar hebben we 19 man opgeleid. Sommigen vinden het na mbo2 wel genoeg, maar er zijn er genoeg die ook mbo 4 halen."
Vertrouwen
De teamleiders hebben niet alleen de taak om talent te scouten, ze moeten de mensen ook begeleiden. Zij krijgen daarvoor nu de PET-training. "Wat we nog missen is structureel aandacht voor de medewerkers," zegt Bas. "Voor hen is het spannend om weer in de schoolbanken te gaan. Het legt druk op hun schouders. Ik vind dat daar begeleiding bij moet komen. De teamleiders krijgen training in gesprekstechniek. Ook is bij de opleiding een gedragswetenschapper betrokken die ingaat op uitstraling en vertrouwen. In de drukte van alledag schiet aandacht voor de mensen er vaak bij in. Dat moet anders want die mensen zijn onmisbaar, zonder hen gebeurt er niks."
Mensen die aanpakken, worden als pareltjes ontdekt bij ons.
Onderwerp school is kwetsbaar
Teamleider Dennis Mulder weet als geen ander hoe kwetsbaar het onderwerp ‘school’ kan zijn voor medewerkers. "Dan zeg ik: hé hoe is het? Vaak speelt er van alles, ze zitten vast met een huiswerkopdracht of ze moeten een presentatie geven, wat ze helemaal niet willen. Het gebeurt soms dat een medewerker wil stoppen, ik doe er dan alles aan om hem te motiveren om toch door te gaan."
Zelf weet Dennis wat je kunt bereiken met doorleren. Hij was jarenlang beroepsmilitair en later timmerman in de bouw. Na de bankencrisis van 2008 stortte de bouwsector in, hij kreeg ontslag en kwam als uitzendkracht achter de vuilniswagen. Dennis deed naast het werk mbo 4 in de richting van openbare ruimte en afval. Nu is hij naast teamchef ook leermeester, en in die rol betrokken bij de opleiding van SPA Groep. Dit gespecialiseerde opleidingsbedrijf ontwikkelt landelijk de trainingen samen met de afvalbranche. Dennis kijkt uit naar de PET-training. ‘Alles wat ik mee kan pikken, doe ik.’ Het past in z’n plan om een hbo-opleiding te gaan doen, liefst een mensgerichte studie. ‘De cursus handige jongen heb ik al gehad.’
Soms wil een medewerker stoppen met school, ik doe er dan alles aan hem te motiveren om door te gaan.
Toppers kwijtraken
Bas ziet door z’n opleidingsbeleid geregeld mensen vertrekken naar betere banen. Ze worden beheerder bij het afvalscheidingsstation, gaan naar Toezicht en Handhaving en onlangs vertrok er iemand naar Burgerzaken. "Je ziet zo vaak dat managers denken: dat is een goeie chauffeur, die blijft chauffeur. Het is ook vervelend als je toppers kwijtraakt, maar het levert ontzettend veel op. Voor de mensen zelf en voor het bedrijf. Medewerkers worden gemotiveerd omdat ze zien dat je hier waardering krijgt en kansen. Mijn tip voor andere gemeenten? Durf te ontdekken hoe groot de meerwaarde van mensen is."
