De zomervakantie komt eraan. De heerlijke tijd van even vrij zijn van alle werkbeslommeringen in hopelijk mooiere weersomstandigheden dan dit voorjaar. En een tijd die bij mij dit jaar voor een haast confronterende kijk op autonomie zorgt. Terwijl mijn tienerzonen van 16 en 19 jaar in alle vrijheid hun eigen vakantieplannen maken, realiseer ik mij hoe hun autonomie raakt aan mijn behoefte van overzicht, controle misschien wel. Én hoe belangrijk het thema autonomie voor mij is.
In deze serie blogs neem ik jullie dit jaar mee in de verschillende onderdelen van duurzame inzetbaarheid. Dit keer aan de beurt: Autonomie, het ‘vrije’ puzzelstukje van duurzame inzetbaarheid.
Dit is een blog van Eveline Vat, Projectleider Duurzame inzetbaarheid bij A&O fonds Gemeenten. Wil je reageren op dit blog? Stuur haar een berichtje via eveline.vat@aeno.nl
Wat is autonomie?
Autonomie gaat over het hebben van controle over je eigen werk en zelf beslissingen kunnen nemen die je werk direct beïnvloeden. In de context van duurzame inzetbaarheid is autonomie een essentieel puzzelstuk van het geheel. Het geeft medewerkers namelijk de ruimte om hun werk zo in te richten dat het aansluit bij hun persoonlijke behoeften en ambities. Autonomie betekent trouwens niet alleen vrijheid, het gaat ook samen met verantwoordelijkheid.
Belangrijk om bevlogenheid
Autonomie draagt bij aan de bevlogenheid van medewerkers. Wanneer medewerkers de vrijheid hebben om hun werk te organiseren, voelen ze zich vaak meer gewaardeerd en gemotiveerd. Dit zorgt voor meer werkplezier en meer energie in het werk. En dat leidt weer tot een hogere productiviteit en een lagere kans op uitval. Dit draagt vervolgens weer bij aan de algehele effectiviteit van de organisatie. Mensen die meer autonomie ervaren in hun werk, nemen bovendien meer eigen regie op andere vlakken. En zo draagt autonomie ook bij aan leren en ontwikkelen, loopbaanstappen zetten en de fysieke en mentale gezondheid.
Bevorderen van autonomie binnen de organisatie
1) Creëer een cultuur van vertrouwen
Autonomie gedijt in een omgeving waar vertrouwen heerst. Dit betekent dat leidinggevenden moeten leren loslaten en vertrouwen moeten hebben in de capaciteiten van hun medewerkers. Dit kan bijvoorbeeld door duidelijke doelen te stellen en medewerkers de vrijheid te geven om hun eigen weg naar die doelen te vinden.
2) Geef richting en koers
Autonomie bestaat niet zonder koers en richting. Het bestaat bij de gratie van heldere doelen. Autonomie is namelijk niet een synoniem voor vrijblijvendheid. Help de medewerker dus door samen de koers en richting te verhelderen. Daarbinnen heeft de medewerker dan de ruimte om het werk naar eigen inzicht in te richten.
3) Geef ruimte met behulp van zelfsturing
Geef medewerkers de mogelijkheid om zelfsturend te werken. Ze gaan daardoor in teamverband met elkaar in gesprek over wat er nodig is en wie welke taken of rollen oppakt. Zelfsturing betekent ook dat medewerkers zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen ontwikkeling, bijvoorbeeld door het volgen van trainingen en opleidingen die zij zelf uitzoeken.
Gezond en met plezier
Hoe ik dit in mijn werk ervaar? Binnen het thema duurzame inzetbaarheid is onze koers helder: we helpen gemeenten om hun medewerkers gezond en met plezier te laten werken.
En hoe fijn vind ik het dat ik binnen die koers de ruimte - en dus het vertrouwen - krijg voor mijn eigen invulling: met een wetenschappelijke onderbouwing, een puzzel en de invulling van een inspirerende dag dit voorjaar (Dag van de Duurzame inzetbaarheid, red.) met zelfs ruimte voor een cello bijvoorbeeld (zó mooi!). Op een manier die bij mij past, eerst uitwaaierend en vervolgens samen met mijn gewaardeerde collega’s vormgegeven in praktisch toepasbare teksten en instrumenten. Ik ben zo blij dat mij niet verteld wordt hóe ik mijn werk moet doen!
Puzzelplezier met autonomie
Terug naar mijn privé. Autonomie is belangrijk, maar niet altijd even comfortabel. Met de zomervakantie voor de deur maken mijn jonge mannen, zoals eerder verteld, hun eigen plannen. Als moeder vind ik dat best lastig, want het betekent dat ik moet loslaten. In alle vertrouwen dat ze, met de richting die we meegegeven hebben in de opvoeding, hun eigen keuzes weten te maken. Aan hen de verantwoordelijkheid om daar zorgvuldig mee om te gaan (en dat is wat anders dan dat ze ’mijn’ keuzes maken!). Voor mijn 16-jarige geef ik daarin, moet ik bekennen, nog wel iets meer grenzen mee. Hun autonomie vind ik dus best spannend, maar ik snap het ook heel goed en juich het zelfs stilletjes toe.
De zomer is dus een mooi moment om na te denken over hoe het met jouw eigen autonomie staat, of hoe jij jouw collega’s meer autonomie kan geven. Misschien door je bewust te zijn hoe autonomie in jouw privéleven een rol speelt. Heb je vragen of wil je sparren over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op. Laten we deze puzzel samen leggen en bouwen aan een duurzaam inzetbare toekomst voor alle mensen die in de gemeentelijke sector werken. En voor wat betreft de komende zomervakantie, geniet er, zowel in het werk als privé, in alle autonomie van!
Eveline Vat
Eveline Vat, projectleider duurzame inzetbaarheid, blogt over haar ervaringen met en expertise van gemeentelijke projecten. “Gemeenten hebben steeds meer extra werk te doen. Investeren in duurzame inzetbaarheid bij gemeenten is hard nodig".
A&O fonds Gemeenten helpt gemeenten bij ontwikkeling en professionalisering. Gemeenteambtenaren zijn bij uitstek de verschilmakers die voor positieve impact zorgen en daarmee de samenleving verder brengen. Het A&O fonds is er voor de verschilmakers.
Neem contact op met Eveline Vat via eveline.vat@aeno.nl.
Dit blog werd onder andere met behulp van AI gemaakt.
