“Ik heb een medewerker van 62 jaar, die op de maaimachine zit. Pas geleden vroeg hij mij hoeveel het hem ging kosten als hij één of twee dagen per week minder zou gaan werken”, vertelt Jens Tjalma, hoofd bureau Groen en Reiniging bij de gemeente Hoorn.
“Ik vroeg hem hoe hij dat voor zich zag, aangezien de maaimachines er vanaf het voorjaar tot ver in de herfst fulltime moeten worden ingezet. Daarop ontvouwde de medewerker het plan om van april tot en met oktober fulltime te werken en vervolgens vijf maanden vrij te nemen. Op die manier kan hij nog jaren prima doorwerken!”
Warme zakelijkheid
“Of het nu om het beperken van het ziekteverzuim gaat of om het duurzaam aan de slag houden van de buiten¬dienstmedewerkers”, zegt Tjalma’s leidinggevende, hoofd Stadsbeheer Bas van den Berg, “het staat of valt met persoonlijke aandacht.
Vitamine Aandacht
Vitamine Aandacht noemen we dat hier. ”In 2010 was het ziekteverzuim bij Stadsbeheer in Hoorn opgelopen naar 5,8 procent". Van den Berg: “Dat konden we niet laten lopen, zeiden we als staf. Met de benen op tafel hebben we toen eerst samen met onze P&O-adviseur en een extern adviseur helder gemaakt waar het in essentie om ging, warme zakelijkheid, denken en handelen vanuit het idee wat iemand nog wel kan".
"In drie bijeenkomsten met de 120 medewerkers van Stadsbeheer zijn we vervolgens gaan praten over hoe we ze aan de slag kunnen houden en wat voor hen belangrijk is.”
Dat ging niet alleen over verzuim, maar vooral ook over hoe we ze aan het werk kunnen houden tot ze niet meer willen of kunnen, en met plezier. Aandacht, maatwerk en flexibiliteit bleken de toverwoorden.
P&O-adviseur Lia Bond vult aan: “Dat ging niet alleen over verzuim, maar vooral ook over hoe we ze aan het werk kunnen houden tot ze niet meer willen of kunnen, en met plezier. Aandacht, maatwerk en flexibiliteit bleken de toverwoorden.
Tijdens die bijeenkomst zei iemand bijvoorbeeld al drie jaar te vragen om andere schoenen, omdat het standaard schoeisel hem pijn bezorgde. De volgende dag werd het geregeld.” “Ook is het wel eens gebeurd”, vervolgt Jens Tjalma, “dat iemand drie maanden thuis zat, zonder dat hij iets van zijn leidinggevende had gehoord. Tja, dan gaat die medewerker denken dat zijn baas niks om hem geeft.”
Aandacht is vast onderwerp
"Dat dat nu nog gebeurt, is ondenkbaar", zegt Bas van den Berg: “Aandacht voor de medewerkers is nu een vast onderwerp in ons werkoverleg. Leidinggevenden vertellen elkaar waar ze tegenaan gelopen zijn, hoe het met hun mensen gaat en wat ze mankeren. Ik weet nu bijvoorbeeld dat de club van Jens (groen en reiniging) op dit moment het hoogste ziekteverzuim heeft, 4,2 procent, maar ook dat hij een stuk of vijf pechgevallen heeft.”
Direct-leidinggevenden, zegt Tjalma, houden strak de vinger aan de pols in geval van verzuim. “Laatst meldde iemand zich ziek, maar toen ik even doorvroeg bleek dat het de avond tevoren iets te gezellig was geweest. Een uur later was hij op zijn werk.” Bij heel Stadsbeheer is het verzuim 3,6 procent.
Persoonlijke aandacht
Een belangrijk idee om buitendienstmedewerkers bij gemeenten duurzaam inzetbaar te houden, is hen ervan bewust maken dat een baan in de buitendienst op latere leeftijd fysiek meer kan vergen en ze stimuleren om zich breder te ontwikkelen voordat er klachten ontstaan, zodat ze op tijd naar een andere functie kunnen overstappen. Bas van den Berg: “In de praktijk blijkt het een lastige opgave om daar in zijn algemeenheid invulling aan te geven.
In Hoorn gaat het bij duurzame inzetbaarheid echt om die aandacht; persoonlijke aanpak, vinger aan de pols, goede spullen om mee te werken, een veilige werkomgeving, sportfaciliteiten en zoveel mogelijk maatwerk als het gaat om de functies waar je mensen neerzet. Daarbij hoort ook het benutten van de senioriteit van medewerkers, bijvoorbeeld door ouderen kennis over te laten dragen aan jongeren. Hiermee geef je ook een goed signaal af, als het gaat om waardering voor hun kennis en ervaring. "Het geeft die oudere medewerkers een boost.”
Daarbij hoort ook het benutten van de senioriteit van medewerkers, bijvoorbeeld door ouderen kennis over te laten dragen aan jongeren. Hiermee geef je ook een goed signaal af, als het gaat om waardering voor hun kennis en ervaring. "Het geeft die oudere medewerkers een boost.
Kennis verbreden
P&O-functionaris Lia Bond: “Al die mannen in de buitendienst, vooral de ouderen, zijn enorm gemotiveerd en betrokken. Ze hebben echt passie voor hun werk en willen niet weg. We doen er dus alles aan om ze een baan in de buitendienst te laten houden. En dat is in verreweg de meeste gevallen ook mogelijk. Het is trouwens zeker niet zo dat de uitval bij de buitendienst en onder de ouderen hoger is dan bij andere gemeentelijke diensten. Maar natuurlijk stimuleren we wel dat ze hun kennis verbreden en hun lijf gezond houden door mee te doen met allerlei sportactiviteiten die regelmatig organisatiebreed worden georganiseerd. Ook krijgen zij regelmatig andere trainingen en cursussen aangeboden, zoals een cursus De Kracht van de Ervaring of een cursus Voeding en Beweging. Maar ook cursussen als Word, Excel, typevaardigheid en Nederlands kunnen de medewerkers van de buitendienst volgen. Verder bieden we EVC-trajecten aan, maar daarvoor is nauwelijks belangstelling.”
Jens Tjalma: “Die mannen willen buiten werken. Sommigen verpieteren als het ware als zij binnen aan de slag moeten. Buiten bloeien zij op.”
